اثر متفورمین بر یادگیری و حافظۀ فضایی در مدل تجربی بیماری آلزایمر القا شده با بتا آمیلوئید در موش صحرایی

مقدمه و هدف: بیماری آلزایمر یک بیماری پیش رونده و تحلیل برندۀ سلول های مغز به علت انباشتگی دو پروتئین بتا آمیلوئید و تائو است و فعلاً درمان اساسی هم ندارد. متفورمین یک داروی پایین آورندۀ قند خون می باشد که در درمان و کنترل دیابت قندی نوع 2 کاربرد دارد. بر اساس اثرات حفاظت عصبی، ضد التهابی، کاهش دهندگی تجمع بتاآمیلوئید و اثرات ضد استرس اکسیداتیو این دارو در بافت عصبی، هدف مطالعۀ کنونی، بررسی اثر درمان با متفورمین بر مدل حیوانی آلزایمر القا شده با بتا آمیلوئید در موش صحرایی بود. مواد و روش ها: در این تحقیق از موش های صحرایی نر به تعداد 32 سر استفاده شد. حیوانات به صورت تصادفی به ۴ گروه سالم (شم) کنترل، گروه سالم (شم) دریافت کنندۀ متفورمین، گروه بیمار (ضایعه) کنترل و گروه بیمار (ضایعه) تحت درمان با متفورمین تقسیم شدند. گروه های دوم و چهارم، به مدت یک هفته قبل از جراحی، روزانه تحت درمان متفورمین به صورت داخل صفاقی قرار گرفتند. در دو گروه ضایعه، بیماری آلزایمر با جراحی استرئوتاکس و تزریق داخل هیپوکمپی بتا آمیلوئید در موش القا شد. در دو گروه شم همین مراحل انجام، ولی نرمال سالین به داخل هیپوکمپ تزریق شد. پس از گذشت سه هفته، برای ارزیابی یادگیری و حافظۀ حیوانات از روش های رفتار اجتنابی غیرفعال و ماز y استفاده شد. نتایج: در آزمون رفتار اجتنابی، گروه ضایعه نسبت به گروه شم دارای میانگین میزان تأخیر اولیه کمتری بودند که این کاهش معنی دار نبود. در گروه ضایعۀ دوم، افزایش غیرمعنی دار میانگین میزان تأخیر اولیه، در مقایسه با گروه ضایعۀ دیگر وجود داشت. در گروه شم نیز که همان میزان متفورمین را دریافت کرده بودند نیز کاهش غیرمعنی دار زمان تأخیر اولیه در مقایسه با گروه شم به دست آمد. در آزمون اجتنابی غیرفعال که تأخیر در حین عبور را در موش های صحرایی بررسی می کرد، کاهش معنی دار تأخیر در حین عبور در گروه آلزایمری نسبت به گروه شم، در پایان کار به خوبی مشاهده گردید (01/0>p)، هرچند این کاهش به طور غیرمعنی دار در گروه آلزایمری دوم نیز نسبت به گروه شم وجود داشت. به علاوه، تفاوت بین دو گروه آلزایمری ازنظر آماری معنی دار بود (0۵/0>p). نتیجه گیری: درمان مزمن متفورمین باعث افزایش حافظه در آزمون اجتنابی غیرفعال شاتل باکس شده؛ ولی اثری بر مدل حافظۀ فضایی در موش صحرایی نر ندارد. احتمال دارد که داروی ضد دیابتی متفورمین در درمان بیماری آلزایمر و انواع دمانس در انسان کاندید مناسبی باشد.